Ekonomik faaliyetini bedeni çalışmasıyla sürdüren borçlunun mesleğini sürdürebilmesi için gerekli olan her türlü eşya, aile bireyleri için lüzumlu eşya, borçlunun haline münasip evi ve öğrenci bursları haczedilemeyecek.
TBMM Genel Kurulu’nda görüşülen ”3. yargı paketi” olarak bilinen tasarının, 1-28. maddelerini kapsayan 1. bölümü kabul edildi.
Kabul edilen maddelere göre, her icra dairesinde Adalet Bakanlığı’nca atanacak bir icra müdürü, yeteri kadar icra müdür yardımcısı, icra katibi ile adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonları tarafından görevlendirilecek mübaşir ve hizmetli bulunacak.
İcra müdür ve icra müdür yardımcıları, Adalet Bakanlığı’nca yaptırılacak yazılı ve sözlü sınav sonucuna göre atanacak. İcra katipleri arasından bakanlıkça gerçekleştirilecek sözlü sınav sonucuna göre de icra müdür veya icra müdür yardımcılığı kadrolarına atama yapılabilecek.
İcra müdürü, icra müdür yardımcısı veya icra katibinin herhangi bir nedenden dolayı yokluğu durumunda görev ve yetkileri, adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonu tarafından görevlendirilecek yazı işleri müdürü veya zabıt katibi tarafından yerine getirilecek.
İcra ve iflas dairelerince verilen kararlar gerekçeli olarak tutanaklara yazılacak.
İcra ve iflas dairelerince yapılacak her türlü icra ve iflas iş ve işlemlerinde Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) kullanılacak; her türlü veri, bilgi, belge ve karar, UYAP vasıtasıyla işlenecek, kaydedilecek ve saklanacak.
-Güvenli elektronik imza, elle atılan imza yerine kullanılabilecek-
Usulüne göre güvenli elektronik imza ile oluşturulan elektronik veriler senet hükmünde sayılacak ve söz konusu imza, elle atılan imza ile aynı ispat gücüne haiz olacak. Güvenli elektronik imza, kanunlarda bu imzayla yapılamayacağı açıkça belirtilmiş olan işlemler dışında, elle atılan imza yerine kullanılabilecek.
Zorunlu nedenlerden dolayı fiziki olarak düzenlenen belge veya kararlar, yetkili kişilerce güvenli elektronik imzayla imzalanarak UYAP’a aktarılacak ve gerektiğinde UYAP vasıtasıyla ilgili birimlere iletilecek. Bu şekilde elektronik ortama aktarılarak ilgili birimlere iletilen belge ve kararların asılları, gönderen icra ve iflas dairesinde saklanacak, ayrıca fiziki olarak gönderilmeyecek.
-İcra ve iflas dairelerinde nakit ödemeye son-
İcra ve iflas dairelerine yapılacak her türlü nakdi ödeme, Adalet Bakanlığı’nca uygun görülecek bankalarda icra ve iflas dairesi adına açılan hesaba yatırılacak. Haciz sırasında, borçlu veya üçüncü kişiler tarafından yapılan ödeme nedeniyle tahsil edilen paralar, en geç tahsilatın yapıldığı günü takip eden ilk iş gününün çalışma saati sonuna kadar banka hesabına yatırılmak üzere icra veya mahkeme kasalarında muhafaza edilecek.
Tasarıyla, adli tatilde icra mahkemelerdeki dava ve işlere bakılması amacıyla düzenleme yapıldı. Buna göre, İcra mahkemesine arzedilen hususlar ivedi işlerden sayılacak ve bu işlerde basit yargılama usulleri uygulanacak.
Uluslararası ilişkilerde ortaya çıkabilecek sorunların ortadan kaldırılması amacıyla yabancı devlet aleyhine başlatılan ilamlı icra taleplerine ilişkin icra emrinde, uluslararası antlaşmalar saklı kalmak kaydıyla, borçlu devlete ait olan mallar hakkında cebri icra (kendi istekleriyle borçlarını ödemeyen borçluların, borçlarını devlet kuvveti ile ödemelerinin sağlanması) yapılabileceği ayrıca ihtar edilecek.
Tasarıyla, yabancı devletler aleyhine girişilecek ilamsız takiplerin yargı denetimine tabi olmaksızın, icra müdürlüğü işlemiyle başlatılmasının sakıncalarının önüne geçilmesi amacıyla değişiklik yapıldı. Buna göre, yabancı devlet aleyhine ilamsız takip yoluna başvurulamayacak.
Takip talebi, icra dairesine yazılı ve sözlünün yanı sıra elektronik ortamda da yapılacak.
-Aile bireyleri için lüzumlu görülen eşyalar haczedilemeyecek-
Tasarıyla, borçlunun haline münasip evi de haczedilemeyecekler arasına alındı.
Buna göre, ekonomik faaliyeti, sermayesinden ziyade bedeni çalışmasına dayanan borçlunun mesleğini sürdürebilmesi için gerekli olan her türlü eşya; para, kıymetli evrak, altın, gümüş, değerli taş, antika veya süs eşyası gibi kıymetli şeyler hariç olmak üzere, borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için lüzumlu eşya, aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla olması durumunda bunlardan biri, borçlunun haline münasip evi ve öğrenci bursları haczedilemeyecek.
Haczedilecek malların kıymetinin fazla olması durumunda, bedelinden münasip bir kısmı, ihtiyacını karşılayabilmesi amacıyla borçluya bırakılmak üzere haczedilerek satılacak.
İcra memuru, haczi talep edilen malların haczinin caiz olup olmadığını değerlendirecek ve ona göre karar verecek.
Yabancı devlet, parlamento ve hükümet başkanı ile hükümet üyelerinin resmi ziyaret, transit geçiş, gibi sebeplerle Türkiye’de bulundukları sürece, bu kişileri taşıyan ulaşım araçları muhafaza altına alınamayacak ve yediemine bırakılamayacak.
Kolluk kuvvetlerinin yakaladığı hacizli motorlu araçlar, en geç 3 işgünü içinde en yakın icra müdürlüğüne teslim edilecek.
Haczedilen şey, üçüncü kişi nezdinde bulunursa, bu kişi yedieminliği kabul ettiği takdirde bu mal muhafaza altına alınmayacak.
Haczin kaldırılmasına sebebiyet veren alacaklı, o mala yönelik olarak haczin konulması ve muhafazası gibi tüm giderlerden sorumlu olacak.
-Hacizli mallar elektronik ortamda satılacak-
Hacizli malların satış ilanı elektronik ortamda da yapılabilecek. Elektronik ortamda verilecek teklifler, hacizli malın tahmin edilen kıymetinin yüzde 50’sinden az olamayacak, teklif vermeden önce de hacizli malın yüzde 20’si oranında teminat gösterilecek.
Hacizli malların birinci ve ikinci ihalesi icra memuru tarafından, ilanda belirlenen yer, gün ve saatte, elektronik ortamda verilen en yüksek teklif üzerinden başlatılacak. Satılığa çıkarılan mal üç defa bağırıldıktan sonra, elektronik ortamda verilen en yüksek teklif de değerlendirilerek, en çok artırana ihale edilecek.
İcra ve iflas dairelerince, daire dışında tahsil edilen paralar, en geç tahsilatın yapıldığı ilk işgünü günü çalışma saati sonuna kadar banka hesabına yatırılmak üzere icra veya mahkeme kasalarında muhafaza edilecek.
Hacizli malların satışı açık arttırma ile yapılacak, birinci ve ikinci ihalenin yapılacağı yer, gün ve saat önceden ilan edilecek. İlan, birinci ihale tarihinden en az 1 ay önce yapılacak, açık artırmaya elektronik ortamda teklif verme yoluyla başlanacak. Elektronik ortamda teklif verme, birinci ihale tarihinden yirmi gün önce başlayacak, ihalenin tamamlanacağı günden önceki gün sonunda sona erecek. İkinci ihalede ise elektronik ortamda teklif verme, birinci ihaleden sonraki 5. gün başlayacak, en az 20 gün sonrası için belirlenecek ikinci ihalenin tamamlanacağı günden önceki gün sonunda sona erecek.
– Tartışma –
Tasarının 1. bölümü üzerinde, partisinin önergesi üzerinde konuşmak için kürsüye gelen BDP Muş Milletvekili Sırrı Sakık ile MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural tartıştı.
Sakık, ”Bizi beğenmeyebilirsiniz, bize katılmayabilirsiniz ama hiç kimse size, bize hakaret etme hakkını vermez. Sizin Barzani dediğiniz adam Güney Kürdistan’da 5 milyon insanı temsil etmektedir; sizin aşağıladığınız, hakaret ettiğiniz Öcalan için 3,5 milyon insan Meclis’e imza veriyor” dedi.
MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural, bu sözleri üzerine Sakık’a laf attı. Sakık da Vural’a, ”Bağırmayacaksın, hakaret etmeyeceksin” karşılığını verdi.
BDP Grup Başkanvekili Pervin Buldan ve Batman Milletvekili Ayla Akat, TBMM Başkanvekili Mehmet Sağlam’dan, laf atan Vural’ı uyarmasını istedi.
Sakık, Vural’a yönelik, ”Biz böyle baskılara boyun eğmeyiz. Bir halka haksızlık edildiği için insanlar dağlara sığınmışlardır. Sizi men ederim, bir daha bu şekilde hakaret etmeye kimsenin hakkı yoktur. Tek malzemeleri red ve inkar olan, PKK, silah ve şehitlerin üzerinden nemalanan anlayışlardan bir şey beklemiyoruz ama sizi açıkça uyarıyoruz: Öyle kendinizi efendi gibi görüp, bize köle muamelesi yapamazsınız. Siz bu ülkenin efendisi değilsiniz, haddinizi bileceksiniz” sözlerini kullandı.
Bunun üzerine Vural’ın, ”Kimse bölemeyecek” sözleri üzerine, Buldan ”Ne bölünmesinden bahsediyorsun” diye karşılık verdi.
1. bölümün kabul edilmesinin ardından birleşime bir saat ara verildi.
