1956 yılında İstanbul’da doğan Günseli Kato’nun resim çalışmaları 1974 yılında Prof. Dr. Süheyl Ünver’in Topkapı Sarayı Müzesi’nde yaptığı minyatür çalışmalarına katılmasıyla başladı.
İki yıl sonra Topkapı Sarayı Nakışhanesi Süsleme Sanatları Bölümü’ne atandı. Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Resim Bölümü’nü 1980 yılında bitirdi.
“Minyatür, hiçbir sanata benzemez. İnsanüstü bir çaba gerektirir. Gecenizi, gündüzünüzü, ömrünüzü ister. Derin tarih bilgisi ister ve en ufak bir hatanızı da affetmez” diyen Kato’nun gençlik yılları Süleymaniye, Topkapı, Beyazıt kütüphanelerinde minyatür aramak, tarih öğrenmekle geçer.
“Japonların zengin yıllarıydı. İşadamları kurdukları vakıflar aracılığıyla tüm dünyadan geleneksel sanatlarla ilgilenen gençler arıyorlardı.”
İşte böyle bir vakıf olan Sato Vakfı, Günseli Kato’ya burs teklif eder.
Japonya’ya gider. Ama okuduğu üniversitede öğrendikleri ona yetmez. Gözü Tokyo Güzel Sanatlar Akademisi’ndedir.
Yabancı olduğu için üniversiteye girmesi imkansızdır. Günlerce, aylarca kapısını aşındırır. Sonunda başarır. Üniversite, tarihinde ilk kez yabancı bir öğrenciyi kabul eder.
Kato 1985 yılında İslam Seramik Sanatı Uzmanı Takuo Kato ile tanışır, onun atölyesinde seramik çalışmalarına başlar. Kato, öğrencisinin bu sanatı uluslararası düzeyde temsil edecek yetenekte olduğunu farkeder. Ve bildiği herşeyi öğretmeye başlar.
“Japonya’ya gittiğimde 22 yaşındaydım. İlk yıl güzel sanatlarda başladım eğitimime. İki sene geleneksel bölümde okudum. İpek Yolu kültürü üzerine çalışan ünlü bir hocayla çalışıyordum.
Sonra o hocalarımın sayesinde kendi seramik hocam Takoi Kato ile tanıştım. Orada uzun süre atölye çalışmaları yaptıktan sonra, onun oğlu ile evlendim. Hocama çok büyük bir aşkla bağlandım, ondan çok büyük feyz aldım ve sonunda da oğluyla evlenmeye karar verdim. Hem sanatımı devam ettirdim, hem de hayatımı orada sürdürdüm. Eşim de seramik sanatçısıydı. On iki yıl evli kaldık, bir kızım oldu, daha sonra ise eşimi bıraktım geldim, orada boşandık.”
Ülkenin dört bir yanında açtığı sergiler, konferanslar, seminerler birbirini izler. Kato, 17 yılın sonunda Tokyo’da kendi adına açtığı bir minyatür okulu da olan, herkesin tanıdığı ünlü bir sanatçıdır. 1994 yılında Asahi Gazetesi Kültür Merkezi’nde Günseli Kato Türk minyatür sınıfı açıldı. Kato yılda iki kez bu okulda ders vermeyi sürdürüyor.
Günseli Kato’nun Resim Anlayışı
Günseli Kato’nun eserlerinde, benzerliklerden sakınan bir türün yarattığı farklı simgelerle, insanlığın şifreleri arasından sanatçının kendi şifresi beliriyor. Kato’nun resim serüveninde, yıllardır biriktirdikleri bir bir ortaya çıkıyor, Anadolu uygarlıklarından dünya uygarlıklarına doğru rengarenk bir açılım hissediliyor: “Tılsımlı Gömlek”, “Mısır’ın Yaşam Anahtarı”, “Fatma’nın Şifalı Eli”, “Kem Göze Karşı Yine Göz”, “Özellikle Mavi Göz”.
Kato, eserlerinde ışığın kaynağı güneşin rengi olan “altın rengi”ni kullanıyor. Temalarında ise sıkça kullandığı idolleri, haçlar, hilaller, üç kıtada egemen “tau”, iyileştiren su, tılsımlı balık, koruyucu yeşim, koşulsuz aşkın taşı zümrüt ve yaşamın ta kendisi yürek, ressamın yaratısındaki gizli anlamları sergiliyor. Böylece sanatçının tuvallerinde sonsuz güç hissediliyor.
Günseli Kato başarısını şöyle açıklıyor: “Tokyo Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde” aldığım eğitim ve Japonya’dan sağladığım malzemeler eserlerimdeki farklılığın bir boyutunu ortaya koyuyor. Eserlerime, Ergin İnan’ın küçük yaştan beri yaratıcılığıma verdiği desteğin, Erol Akyavaş’ın minyatür çalışmayı bırakmamam ve işimden ödün vermemem yolundaki öğütlerinin yansıdığını düşünüyorum. Minyatür geleneğinden yola çıkarak tuvallerimde tam bir kültür birleşimine varıyorum.”
Günseli Kato’nun Sergi Çalışmaları
1984 Minyatür Sergisi, T.C. Tokyo Büyükelçiliği / Japonya
1989 Çağdaş Minyatürde Kadın, Nagoya Maruei Mağazası / Japonya
1992 “Türk ve Japon Kültüründe Motif Benzerliği”, İ. Ü. Edebiyat Fakültesi Güzel Sanatlar Bölümü’nde sempozyumu ve sergisi, T.C. Tokyo Büyükelçiliği / Japonya
1994 “Hiç” Sergisi, Kohedo Galerisi – Gifu / Japonya
1994 “Endüstriyel Seramik Tasarımlarının Japonya’ya Tanıtımı”, Maihata Galerileri,
Tokyo – Gifu / Japonya
1995 “İpek Yolunun Neşesi” (Takuo Kato ile birlikte) Gero Onsen Galerisi, Gifu / Japonya
1996 Çağdaş Minyatür Sergisi, Wakoll Galerisi, Tokyo / Japonya
1997 “Doğu Estetiğinde Kadın ve Minyatür” Sergisi (Japon öğrencilerle birlikte),
İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi, İstanbul
1997 “Olduğu Gibi” Performans, Ercüment Kalmık Müzesi, İstanbul
1998 “İstanbul’un Bin Yılı” Performans, Aya İrini, İstanbul
1999 “Bizans’ın Mor Bin Yılı”, Yapı Kredi Bankası, İstanbul
1999 “Çerçeveler İçin Çoğaltmalar”, Borusan Sanat Galerisi, İstanbul
1999 “700 yılda Osmanlı Mimarisi” Sergi, Teknik Üniversite Taşkışla, İstanbul
2000 “Ahenk, Cenk ve Beden” Performans, Ihlamur Kasrı, İstanbul
2000 “Ahenk, Cenk ve Beden” Performans, New York / ABD
2000 “Yer Kabuğunun Hareketi” Sergi, Teknik Üniversite Maslak, İstanbul
2001 “15. Yüzyıl Saray Albümleri” Sergi, Topkapı Sarayı Müzesi, İstanbul
2001 “Aşk Hikayesi, Varka ile Gülşah” Performans, Sergi, Esma Sultan Yalısı / İstanbul
2002 “Japonya’dan Esintiler” Sergi, Almanya
2002 “Şin, Zen, Bi”, Sergi Çukurcuma, İstanbul
2003 “1001 İstanbul” Sergi, Galerie Adler, Paris / Fransa
2003-2004, “Yansımalar” Sergi, Maya Uptown, İstanbul
