İstanbul’da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Gedikpaşa’da , misyonerlerin açtığı bir ameriken okulunda yaptı. İngilizce, rumca, ispanyolca öğrendi. Robert kolej’i bitirdi (1915). Latince, yunanca, almanca, rusca, bulgarca üzerinde çalıştı.
Birinci dünya savaşı’na katıldı. Kafkas cephesinde gösterdiği başarıdan dolayı madalya ile ödüllendirildi. Robert Kolej’de ingilizce öğretmenliğine başladı (1919). Sofya’da Svabodan Üniversitesi’nde eski doğu dilleri ve osmanlıca okuttu. Avrupa’da ve İstanbul’da çıkan ermenice gazetelerde yazdı. Yazının doğuşu (1928), Albion bahçesi (1929) adlı kitaplarını yayımladı.
Atatürk tarafından, Birinci türk dil kurultayı’na çağrıldı (1932). İlk kurultayda “türk, sümer ve hint dilleri arasındaki rabıtalar”; ikincisinde “türk-paleoetimolojisi” konulu bildirilerini sundu.
Türk dil kurumu başuzmanlığına atandı (1934).
Atatürk’ün isteğiyle Dilaçarsoyadını aldı (1935).
Ankara Üniversitesi dil ve tarih-coğrafya fakültesi’nde dilbilim tarihi ve genel dilbilim okuttu (1936-1951). Türk ansiklopedisi’nde başdanışmanlık ve başredaktörlük yaptı (1942-1960). Eski türk dilleri ve lehçeleriyle ilgili araştırma ve incelemelerini ölümüne dek sürdürdü. Dilin özleştirilmesine ve çağdaş kavramları karşılayacak bir bilim ve kültür dilinin yaratılmasına çalıştı. Başlıca yapıtları: Devlet dili olarak türkçe (1962), Wilhelm Thomsen ve Orhon yazıtlarının çözülüşü (1963), Türk diline genel bir bakış (1964), Türkiye’de dil özleşmesi (1965), Dil, diller ve dilcik 1968), Kutadgu Bilig incelemesi (1972), Anadil ilkeleri ve Türkiye dışındaki başlıca uygulamalar (1978).
Kaynak: BÜYÜK LAROUSSE SÖZLÜK VE ANSİKLOPEDİSİ. Milliyet yayını