Köylüler, binbir emek ve masrafla ürettiği sebze meyvesini, yetiştirdiği hayvanını dolandırıcılara kaptırıyor. Belirli bir ilçede, kasabada yüksek fiyatla ve peşin parayla ürün ve hayvan alarak güven telkin eden dolandırıcılar, daha sonra toplu alım yaptıktan sonra ortadan kayboluyor. Örneğin bir koyunun ortalama fiyatı 500 lira iken bu kişiler 550-600 liradan alım yapıyor. İlçede yüksek fiyattan alım yaptığının duyulmasının ardından birkaç parti daha yüksek fiyattan peşin para ödeyerek küçük ve büyükbaş hayvan alan dolandırıcılar, daha sonra vadeli toplu alım yaptıktan sonra bir daha ilçeye uğramıyor. Hatta bu kişiler mal aldıkları kişilere güven telkin etmek amacıyla cami derneklerine de bağışta bulunuyor. N.S. isimli çiftçi, bu kişilerin, “Bu adamda para kalmaz. Dini bütün bir insan.” imajıyla güven telkin ettiklerini ifade ediyor.
Dolandırıcıların başvurdukları ikinci yöntemi ise taksit seçeneği. İki hafta üst üste peşin para vererek koyun, kuzu ve büyükbaş hayvan ile üzüm, domates, salatalık, incir gibi sebze-meyve ürünü toplayan bu kişiler, üçüncü hafta toplu alım yaptıktan sonra taksitli ödeme yapacaklarını söylüyor. Yüksek fiyatla taksit yapıldıktan sonra herhangi bir şekilde ödeme yapılmadan izlerini kaybettiriyorlar. Köylüler tarafından izleri bulunan bazı kişiler ise ellerinden hayvan veya hububatı çıkardığı, çiftçinin de elinde herhangi bir belge olmadığı için ispat etmek de mümkün olmuyor. Her yıl farklı bir şehir ve bölgeye giden bu kişilerin çiftçiye verdikleri kartvizitlerde de yanlış adres ve telefon numaraları yer alıyor.
Çiftçi dolandırıcılarının yaygınlaşmasının ardından çok sayıda vatandaş konuyu Başbakanlık’a aktardı. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın da kapısını çalan üreticiler, sorunlarına çözüm arıyor. Bakanlık ise kendilerine başvuran vatandaşı bu konuda dikkatli olmaları konusunda uyarıyor. Piyasa fiyatı üzerinden alım yapan komisyonculara vadeli mal satmamaları gerektiğine dikkat çekiyor.
Balıkesir, Manisa, Bursa ve Aydın gibi şehirlerde son dönemde sıklıkla vatandaşı dolandıranlar, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ise tarımsal destek alınması için naylon fatura satışı gerçekleştiriyor. Konunun çözümü için Başbakanlık’ın kapısının çalındığını aktaran Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan üst düzey bir yetkili, “Sektörde hayvan alım satımı yapan ve ‘celep’ olarak isimlendirilen bu kişilere bir çekidüzen verilmeli. En azından celeplik yapan kişilere bir kimlik belgesi verilmesi lazım. Bu belgeyi ticaret ve sanayi odaları verebilir. Önüne gelen bu işi yaptığı için vatandaşın dolandırılması da sıklıkla karşılaşan bir durum halini aldı.” diye konuştu. Özellikle hububat alım satımlarındaki naylon fatura yolsuzluklarının son dönemde arttığına dikkat çeken aynı yetkili, Maliye Bakanlığı’nın sahte fatura konusunda adım atması gerektiğini kaydetti.
