Yayın hayatına bir sosyal ağ olarak başlayan Facebook, Google ve Yahoo´yu tahtından etmek için yaptığı hamlelere devam ediyor.
Dünyanın en büyük sosyal iletişim ağı olan Facebook bu hedefe ulaşmaya yönelik yeni araç ve ürünlerini tanıttı. Bu internet araçları, Facebook kullanıcılarının, internette tarama yaparken arkadaşlarıyla iletişimde kalmalarına imkan veriyor.
BBC’de yer alan haberde Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg, internetin kısa süre öncesine dek kullanıcıların arkadaşlarını dahil edecek şekilde tasarlanmadığını ancak buna ihtiyaç olduğunu ve bunun izlerinin daha da fazla görülmeye başlandığını belirtti.
350 milyonu aşan kişi sayısıyla birlikte Facebook, günümüzün en güçlü internet oluşumlarından biri. Dünyaya sosyal ağ kavramını öğreten bu sayfa, artık sıradan bir tanışma sitesinden öte hale gelmeye çalışıyor. İlk başlarda sadece, eski arkadaşların bir birini bulmasını sağlayan ve ufak muzurluklara izin veren site şimdi kârını artırmak için üyelerinin fazlalılığından güç alıyor.
Facebook Harvard Üniversitesi öğrencisi Mark Zuckerberg tarafından 4 Şubat 2004 tarihinde kurulan ve milyonlarca kayıtlı üyesi bulunan üyelerinin fotoğraflarının ve şahsi bilgilerinin yer aldığı bir arkadaşlık ve sosyalleşme sitesidir. Bu site internetin en büyük sosyal ağlarından birisidir. Birbirlerini tanıyan insanlar burada arkadaş olabiliyor. Bu sitenin birçok kişide bağımlılık yaratmasının nedeni ise bir statü ihtiyacı olarak açıklanıyor. 21. yüzyılın statü ihtiyacı haline geldiğini Facebookun da bunu sağladığı söyleniyor.
Hiç kullanmayın demiyorum. Bilerek ve tanıyarak kullanıldığında oldukça yararlı. Ancak bağımlılık haline gelmemeli. Çünkü gençler üzerinde oldukça zararlı tesirler bırakabilecek, günün çoğunu yararsız yere harcatacak bir site olan Facebooku tanıyarak kullanmanızı tavsiye ederim.
Facebook denilen bu sitede ve benzerlerinde politik görüş ve hislerinizi kesinlikle paylaşmayınız. Bilindiği gibi her türlü sitenin arkasında konuşlanan gizli eller, sizin her türlü eğilimlerinizi, arkadaş, akraba, bağlantılarınızı resim ve videolarınızı, neye kızıp neye kızmadığınızı, okulunuzu, şakalarınızı, size takılan lakapları, sosyal çevrenizi, zaaflarınızı, ömrünüzün hangi döneminde vaktinizi ne zaman nerde geçirdiğinizi, kısacası her şeyinizi öğrenmiş oluyor. Bir gizli servis elemanının sizin hakkınızda yıllarca çalışarak elde edemeyeceği bilgileri bu yolla kendi elinizle sunmuş oluyorsunuz. Özellikle aşağıdaki hususlara dikkat etmenizi öneririm.
Facebook’ta profil gizlilik ayarları nasıl yapılır?
1 – Facebook anasayfasında yer alan üst menüde isminizin yanındaki “Ayarlar” bölümünün üzerine gelin. Burada “Arkadaşlarını Düzenle”, “Hesap Ayarları”, “Gizlilik Ayarları”, “Uygulama Ayarları”, “Yardım Merkezi” ve “Çıkış Yap” adında altı seçenek çıkacak. Facebook’taki gizlilik ayarlarınızı düzenlemek için “Gizlilik Ayarları”na tıklayın.
2 – Açılacak sayfa Facebook bilgilerinizi kimlerin görebileceğini belirlemekte zorlanmayacağınız bir sayfa. Facebook üşengeçleri de düşünmüş ve toplam üç tane gizlilik şablonu belirlemiş. Bunlar şu şekilde sıralanmış:
Herkes: Tüm profil bilgilerinizin Facebook kullanıcıları ile birlikte internetteki herkes tarafından görülebildiği seçenek.
Arkadaşlarımın Arkadaşları: Bu kısmı seçerseniz Facebook bilgilerinizi, Facebook’taki arkadaşlarınızın arkadaşları da görebilir.
Sadece Arkadaşlarım: İdeal olan gizlilik ayarlarından birisi. Facebook’taki bilgileriniz sadece Facebook arkadaş listenizdeki arkadaşlarınız tarafından görülebilir.
Burada dikkat etmeniz gereken bir nokta var. “Fotoğraflarımda ve gönderilerimde etiketlenen kişilerin arkadaşlarının söz konusu fotoğraf ve gönderileri görmesine izin ver.” seçeneği onaylı olarak geldiği için “Sadece Arkadaşlarım” seçeneğini işaretleyecekseniz buradaki onayı kaldırıp ayarları öyle kaydetmelisiniz.
Önerilen: Bu ayar Facebook tarafından ideal olarak kabul edilen ayarlardan. Ancak Facebook ve internet üzerinde gizliliğinizi korumak istiyorsanız bu ayar sizin için kesinlikle kullanışlı değil.
Gizlilik durumunuzu “Önerilen” konumuna getirirseniz durum güncellemelerinizi, favori sözlerinizi, aile ve ilişki durumunuzu herkes; etiketlenen fotoğraf ve videolarınızı, siyasi görüşünüz ve dini inancınız ile doğum günü bilgileriniz “arkadaşlarınızın arkadaşları” tarafından da görülebiliyor.
3 – Her ayarı istediğiniz gibi yapabilmek için “Özelleştir” kısmına tıklayın ve “Özelleştir” bölümündeyken aşağıda yer alan “Ayarları özelleştir”e tıklayın.
4 – Facebook’ta tüm bilgilerinizi gizleyebileceğiniz gibi, sadece bir kişiye özel gizlilik ayarı da yapabilirsiniz. Bunun için izlemek istediğiniz yerin üzerine tıklayın. Bu bölümleri kimlerin göremeyeceğini “Herkes”, “Arkadaşlarımın Arkadaşları”, “Sadece Arkadaşlarım” seçeneklerinden birine tıklayarak belirleyebilirsiniz.
5 – Uygulayabileceğiniz diğer bir engelleme yöntemi de Özelleştir. Bu seçenek ile sadece bir kişinin ya da arkadaş listenizdeki bir grubun o bilgiyi görmesini sağlayabilir veya “Bunu şu kişilerden gizle” kısmına Facebook’taki bir veya birden fazla arkadaşınızın ya da belli bir grubun adını yazarak o bölümü görmesini engelleyebilirsiniz.
Etiketlenen fotoğraflar
Etiketlendiğiniz fotoğrafları bazı kişilerin ya da kimsenin görmesini istemiyor musunuz? Bunun için “Başkalarının paylaştığı şeyler” bölümüne gelip, Etiketlendiğim fotoğraflar ve videolardaki alanda “Sadece Arkadaşlar” gibi herhangi bir seçeneği işaretledikten sonra “Bu kişiler dışında” deyip altındaki alana engellemek istediğiniz kişilerin adlarını yazabilir veya “Bunu şu kişiler görebilsin” kısmındaki seçenekler arasındaki “Sadece ben” seçeneğini işaretleyip, etiketlenmiş fotoğraflarınızı sizden başka kimsenin görmemesini sağlayabilirsiniz.
6- Tüm alanlardaki bilgilerin gizliliğini güncelledikten sonra “Gizlilik Sayfasına Dön” diyerek ayarlarınızı kaydedebilirsiniz.
Fotoğraf albümü gizliliği
Facebook’ta en çok paylaşılanlar fotoğraf ve videolar. Bu nedenle Facebook’ta fotoğraf ve albümlerinizin gizliliğini korumak istiyorsanız sırayla şu adımları izleyin:
1 – “Gizlilik Ayarlarını Seç” > “Özelleştir” alanına gelin.
2 – “Paylaştığım şeyler” bölümünün en altında yer alan “Mevcut fotoğraflar için albüm gizliliğini düzenle” kısmına tıklayın. 3 – Açılan sayfada Facebook’ta paylaştığınız tüm fotoğraf albümlerini göreceksiniz. Profil bilgilerinizdeki tüm düzenlemeler fotoğraf albümleri için de yapılabiliyor. Tek yapmanız gereken fotoğraf albümlerinizin her biri için gerekli ayarları yaptıktan sonra üstte yer alan “Gizlilik” kısmına geri dönmek.
Ayarlarınızı başkaları göremez!
Unutmayın ki kişisel hiçbir ayarınızı başka bir Facebook kullanıcısı göremez ve Facebooktaki hiçbir eklenti bu ayarların başkaları tarafından görünmesini sağlayamaz, “Sizi kimler engellemiş” gibi eklentiler ise kesinlikle işe yaramaz.
Facebook Bazı Öneriler
Arkadaşlarınızı Kategorize Edin
Facebook üzerindeki arkadaşlarınızın hepsini aynı derecede sevmiyor veya güvenmiyor olabilirsiniz. Bunu yüzlerine söylemenize gerek yok ama yine de onları farklı kategorilere göre sınıflandırıp, listeleyebilir ve hangi listeye ait olanlarla hangi bilgilerinizi paylaşacağınıza karar verebilirsiniz. Eğer henüz yapmadıysanız arkadaşlarınızı listelere ayırmak için Hesap > Arkadaşlarını Düzenleye geldikten sonra sol sütundaki Arkadaşlarım bağlantısına tıklayın ve üst bölümde Yeni Liste Oluşturdan listeleri hazırlayın. Bu listeler daha sonra çok işimize yarayacak.
Facebook Aramalarından Kendinizi Saklayın
Eğer beni kimse bulmasın, bana gerekli olanları ben bulurum diyorsanız, sizi adınızın Facebook aramalarında geçmemesini de sağlayabilirsiniz. Bunun için Gizlilik Ayarları ana sayfasına gidin. Temel Dizin Bilgilerindeki Ayarları Göre tıklayın. Muhtemelen karşınıza Herkeslerle dolu bir sayfa gelecek. En üstteki Facebookta beni arama satırının en sonundaki menüye tıklayarak Sadece Arkadaşlarımı seçin. Böylece artık sizi sadece, zaten bulmuş olan kişilerin arama sonuçlarında görmelerini sağlayabilirsiniz.
Google Aramalarından Facebook Profilinizi Saklayın
Adınızı Facebook aramalarından sildiniz ama bu yeterli olmayabilir. Facebooktaki sanal varlığınızı sessiz sedasız bir şekilde sürdürmek konusunda gerçekten kararlıysanız, arama motorlarına karşı da önlem almanız gerekiyor. Adınızı Googleda aradığınızda büyük ihtimalle Facebook profilinizi de göreceksiniz. Şimdi sıra bu durumu değiştirmeye geldi.
Mantık yürüterek bu ayarlarında bir önceki adımla aynı yerde olması gerektiğini düşünebilirsiniz. Ama hayat o kadar kolay değil. Şimdi 1. adımda ziyaret ettiğiniz Uygulamalar ve İnternet Siteleri sayfasına geri dönün. Burada en altta Herkese Açık Arama başlığını göreceksiniz. Eğer Herkese açık aramayı etkinleştir işaretliyse kaldırıp, Facebookun bunu yaptığınız taktirde arkadaşlarınızın sizi bulamayacağına dair uyarısına Onayla yanıtı verin.
Etiketlendiğiniz Fotoğrafları Siz Yönetin
Pek çoğumuzun şakacı arkadaşları var. Facebook bu tip arkadaşlara garip bir şekilde özgüven ve ilham veriyor. Sonuç olarak bir sabah uyandığınızda Facebookta son derece sakıncalı bir fotoğrafın altında isminizi görebilirsiniz. İşin kötü yanı bunu gören sadece siz değil, arkadaşlarınız ve tabi ki arkadaşlarınızın arkadaşları da olacak. Özellikle arkadaş listenizde sevgiliniz veya sululuğu hiç sevmeyen patronunuz yer alıyorsa sonuç felaket olabilir.
Buna en baştan önlem almak için bir kez daha gizlilik ayarlarını özelleştirme sayfasını ziyaret edin. Etiketlendiğim fotoğraflar ve videolar satırının sonundaki menüden seçim yaparak ister kimsenin etiketleri görmemesini sağlayabilirsiniz, isterseniz de Özelleştir seçeneği ile 2. adımda oluşturmuş olduğunuz sakıncalı kimseleri içeren listelerden seçimizi yapabilirsiniz.
Fotoğraflarınızı Kimin Göreceğini Siz Seçin
Fotoğraf çekmeyi ve bunları Facebook hesabınızda oluşturduğunuz galeride paylaşmayı seviyor olabilirsiniz. Ama artık pek çok kişinin arkadaş listesi sadece yakın arkadaşlarından oluşmuyor. Neyse ki ailenizin veya iş arkadaşlarınızın görmesini tercih etmediğiniz fotoğraflarla dolu bir albümü, sadece ilgili kişilerin görmesini sağlayabilirsiniz.
Arkadaşlarınızın Gizliliğini de Koruyun
Facebook gizliliği ile ilgili en önemli konulardan biri paylaştıklarınızın sadece size ait bilgiler olmayabileceği. Facebookta 1500 arkadaşınız olabilir ve her biri ile arkadaş olmak size gurur verebilir. Ama bu onların sizin sayfanızda boy göstermekten hoşlanıyor olduğu anlamına gelmez. Örneğin profil sayfanız herkes tarafından görülebiliyorsa, istemeden arkadaş listenizdeki kişilerin spam mesajlara kurban gitmesine yol açıyor olabilirsiniz.
Eğer arkadaşlarınızın listesini meraklı gözlerden saklamayı tercih ediyorsanız Temel Dizin Bilgileri ayarları sayfasına dönün ve Arkadaş listemi görme satırının sonundaki menüden arkadaşlarınızı kimlerin görebileceğini kendiniz ayarlayın. Gizlilik ayarlarını özelleştirme sayfasında Mevcut fotoğraflar için albüm gizliliğini düzenle seçeneğini göreceksiniz. Buraya tıklayarak her bir galerinin kimler tarafından görülebileceğini seçebilir, listelediğiniz arkadaşlarınıza özel izinler verebilirsiniz.
İletişim Bilgilerinizi Gizleyin
Şu anda muhtemelen bu yazının en can alıcı noktasına gelmiş bulunuyorsunuz. İletişim bilgilerinizi yani; cep telefonu, sabit telefon, e-posta adresleri ve hatta gerçek adresinizi kimlerin bilmesini istediğinizi gizlilik ayarlarını özelleştirme sayfasından belirleyebilirsiniz.
Bu konu belki de yetişkinlerden çok Facebook üzerindeki genç kullanıcılar için önemli. Farkında olmadan yukarıdaki son derece önemli bilgileri yeterince iyi tanımadıkları insanlara açıyor olabilirler. Her ne kadar Facebook 18 yaşından küçüklerin bilgilerini paylaşmalarını otomatik olarak kısıtlasa da yine de bu konuya özel ilgi göstermek önemli.
Yapılacak en iyi şey Facebook üzerinde bu tip bilgileri mümkün olduğu kadar paylaşmamak. Nasıl olsa çok lazım olduğunda arkadaşlarınız telefon numaranızı veya adresinizi size bir mesaj atarak da sorabilirler. Bu yüzden gizlilik ayarlarını özelleştirme sayfasının en altında yer alan bu tip bilgileri, ilgili satın sonundaki menüden mümkün olduğu kadar az kişiyle paylaşacak şekilde ayarlamak en doğrusu olacaktır.
Kimse Yaşınızı Öğrenmek Zorunda Değil
Sadece bayanların yaşlarını gizlemek için özel çaba sarf ettiği gibi yanlış bir inanış var. Aslında benim tanıdığım erkeklerin de ciddi bir kısmı, belli dönemlerde yaşını paylaşmak konusunda kendisini çok rahat hissetmeyebiliyor.
Ama Facebook profil sayfanızda doğum tarihinizi paylaşmamak için tek sebep kendinizi yaşlı hissetmek istememeniz değil. Doğum tarihinizi size en sık sorunlar kişiler genellikle telefonla işlem yaptığınız ve sizin güvenliğiniz için bu bilgileri kontrol eden bankaların çağrı merkezi çalışanlarıdır. Bir telefon görüşmesinde sizi sıkmadan sorabilecekleri zaten 2 veya 3 tane bilgi var. Bunlardan biri de; Doğum tarihinizi gün, ay ve yıl şeklinde söylemeniz. Sizin güvenliğinizi sağlayan 2-3 bilgiden birini kendi ellerinizle başkaları ile paylaşmak istemiyorsanız, bu ayarı da düzenlemek iyi bir fikir olabilir.
Bu kez rotamız gizlilik ayarları sayfası değil, profil sayfanız. Profil fotoğrafınızın altındaki Profilimi Düzenle bağlantısına tıkladıktan sonra Doğum Günü satırının sonundaki menüden bu özel bilginin ne kadarını paylaşacağınızı belirleyebilirsiniz.
Duvarınızı Temiz Tutun
Arkadaş listenizde hem ortaokulda beraber çok eğlendiğiniz arkadaşınız, hem de geçen ay katıldığınız iş toplantısında tanıştığınız çok önemli üst düzey bir yönetici mi var? Bu ikisi tam olarak sizi aynı şekilde görüyor olmayabilir. Dolayısıyla sizi hala ortaokuldaki halinizle anımsayan arkadaşınızın duvarınıza göndereceği ve tuttuğunuz takımla dalga geçen bir yazı, diğer bağlantılarınız açısından bakınca karizmanızın çizilmesine yol açabilir.
Eğer karışık sosyal gruplara ait arkadaşlarınız varsa ve bunların paylaşımları bir araya geldiğinde içinden çıkılmaz bir Facebook duvarı görüntüsü meydana geliyorsa, belki de bu konuda bir şeyler yapmak gerekiyordur.
Yine Facebook gizlilik ayarlarını özelleştirme sayfasına gidiyor ve orta alanda yer alan Başkalarının paylaştığı şeyler bölümündeki ayarları inceliyoruz. Burada arkadaşlarınızın duvarınıza bir şeyler göndermesini tamamen engelleyebileceğiniz gibi, dilerseniz duvarınızdaki paylaşımları görecek arkadaşlarınızı da yine liste yardımıyla sınırlayabilirsiniz.
İlgi Alanlarınızı Herkes Öğrenmesin
Ne tür müzik sevdiğiniz, hangi politikacıyı beğendiğiniz gibi detayları yakın arkadaşlarınız zaten biliyor olabilir. Ama Facebookun hayran sayfaları ve topluluk sayfalarını beğenerek bu bilgileri aslında herkesle paylaşıyorsunuz.
Hiç kimse beğendiği şeyler yüzünden utanmak zorunda değil. Fakat giderek özel yaşam ve iş yaşamının iç içe girdiği Facebook üzerinde bu tip detayları daha kapalı bir grupla paylaşmayı tercih edenler gizlilik ayarlarındaki Temel Dizin Bilgilerini ziyaret ederek, en alt satırda yer alan İlgi alanlarımı ve diğer Sayfalarımı görme kısmında gerekli düzenlemeyi yapabilirler.
