Mehmet Haberal 29 Ekim 1944 tarihinde Rize ilinin Pazar İlçesi, Şubaşı (Haçapit) köyünde doğdu.
1967 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldu ve 1971 yılının Ekim ayınına Genel Cerrahi Uzmanı oldu. Daha sonraki yıllarda Galveston, Teksas’da Shriner’s Yanık Enstitüsünde ve John Seally Hastanesinde fellow olarak çalıştı.
1974 ve 1975 yıllarında Colorado Üniversitesi Tıp Fakültesi Transplantasyon Merkezinde fellow olmak üzere 1 Ocak 1974’den 30 Haziran 1975’e kadar çalıştı. Aynı yıllarda Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahı Bölümüne bağlı olarak Yanık ve Transplantasyon Ünitesi’ni kurdu. 3 Kasım 1975 tarihinde Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Bölümü’nde, Türkiye’de ilk kez annesinden 12 yaşındaki bir çocuğa, akrabalararası böbrek naklini gerçekleştirdi.
1976 Hacettepe Üniversitesi Genel Cerrahi Doçenti olan Haberal, 10 Ekim 1978’de Avrupa Transplantasyon Birliği’nden (Eurotransplant) sağlanan ölü böbrek ile Türkiye’de ilk defa kadavradan böbrek transplantasyonununu gerçekleştirdi. Alanında birçok ilke imza atan Haberal, 2238 sayılı “Organ ve Doku Alınması , Saklanması, Aşılanması ve Nakli” yasasının hazırlanıp, 3 Haziran 1979’da yürürlüğe girmesine de öncülük etti.
Eylül 1980’de Türkiye Organ Nakli ve Yanık Tedavi Vakfı’nı kurdu ve 2 yıl sonra Mart 1982’de, Türkiye Organ Nakli ve Yanık Tedavi Vakfı’na bağlı Hemodiyaliz Merkezi’ni açtı.
8 Aralık 1988’de Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Türkiye’de ilk kadavradan karaciğer naklini gerçekleştirdi. 1990 Ekim ayında Türkiye Organ Nakli Derneği’nin kurucu üyesi ve başkanı oldu. Alanında birçok ilk gibi 1990 yılı 15 Mart’ında Kuzey Afrika, Ortadoğu, Avrupa ve Türkiye’de ilk kez çocuklarda canlıdan segmental karaciğer naklini gerçekleştirdi. 24 Nisan 1990’da Dünya’da ilk kez yetişkinlerde canlıdan segmental karaciğer naklini gerçekleştirdi. 16 Mayıs 1992’de Dünya literatüründe ilk kez yapılan bir uygulamayla aynı vericiden, aynı anda hem kısmi karaciğer naklini, hem de böbrek naklini gerçekleştirdi. 1992 Nisan ayında “New York Academy of Sciences” üyeliğine seçildi.
14 Eylül 1993’de Başkent Üniversitesi’ni, Türkiye Organ Nakli ve Yanık Tedavi Vakfı ve Haberal Eğitim Vakfı’nı kurdu.
1999 yılında Orta Doğu Yanık ve Yangın Afetleri Derneği’ni kurdu.
Haberal, Dünya Yanık-Tedavisi camiasında tanınan bir bilim adamıdır. Eylül 2006’da ISBI (International Society of Burn Injuries/ Uluslararası Yanık Derneği)’nin Brezilya’daki Uluslararası Yanık Kongresinde bu kuruluşa başkan seçilmiştir.
1999 seçimlerinden sonra koalisyon hükümeti kurarak Başbakan olan Bülent Ecevit, 4 Mayıs 2002’de rahatsızlanarak Mehmet Haberal’ın sahibi olduğu Başkent Hastanesine kaldırıldı. Tedavisi sırasında durumu gittikçe kötüleşince ve Kontrgerilla bağlantılı generaller kendisi hakkında medya’da menfi propaganda başlatınca eşi Rahşan Ecevit tarafından apar topar hastaneden çıkartılarak evine geri getirildi. Bundan sonra sıhhati gözle görünür şekilde düzeldi ve Başbakanlık görevine devam etti. Ecevit’in rahatsızlığı sırasında hükümete yönelik tartışmalar ve erken seçim talepleri de siyasi gündeme damgasını vurmuştu.
13 Nisan 2009 Pazartesi günü, Ergenekon davası kapsamında ve Ergenekon Terör Örgütü ile bağlantılı olmak şüphesiyle, göz altına alındı. Bu soruşturma ile ilgili olarak İstanbul’a sevk edilirken dokuzuncu Cumhurbaskanı Süleyman Demirel tarafından Ankara’dan yolcu edildi. Mehmet Haberal 17 Nisan 2009 tarihinde tutuklandı. Tutuklandıktan sonra rahatsızlanan Haberal İstanbul Üniversitesi Kardiyoloji Enstitüsü yoğun bakım servisinde tedavi altına alındı.
