1928 yılında İstanbul’da doğan Balcıoğlu, Işık Lisesinin ardından Devlet Güzel Sanatlar Akademisi grafik bölümünden mezun oldu.
İlk karikatürü 1943 yılında Akbaba Mizah Dergisinde yayınlanan Balcıoğlu, Karikatür, Amcabey, Akşam, Dünya, Hürriyet ve Tercüman gazetelerinde çalıştı.
Balcıoğlu, meslek yaşamında yurt içi ve dışında 49 ödül kazandı. “Gümüş Güvercin (Skopje)”, “Altın Madalya (Pescara)”, “Altın Palmiye” ve “Gümüş Hurma (Bordighera)”, “İş Bankası Büyük Ödülü”, “Abdi İpekçi Barış ve Kardeşlik Ödülü”, “TÜYAP Onur Ödülü” bu ödüller arasında yer aldı.
Gabrovo Mizah Evinin yaptığı oylama sonucu dünyanın 106 çizerinden biri olarak kabul edilen Balcıoğlu, Türkiye’de üç boyutlu karikatürü gerçekleştiren ilk sanatçı oldu.
Balcıoğlu, seramikle yaptığı karikatürlerini İstanbul ve Ankara’da sergiledi. Bugüne kadar 7’si yurt dışında olmak üzere 60 kişisel sergi açtı. 19 karikatür kitabı yayınlanan Balcıoğlu’nun “Güle Güle İstanbul” adlı eseri, İtalya’da “Karikatür Kitapları Yarışması”nda birincilik ödülü kazandı.
İki arkadaşıyla 1969 yılında Karikatürcüler Derneği‘ni kuran Balcıoğlu, 1973-1979 yılları arasında da Türkiye Gazeteciler Sendikası Genel Başkanlığı görevinde bulundu.
1998 yılında Kültür Bakanlığı’nca verilen Devlet Sanatçısı uvanını aldı. Kapodokya adlı karikatür albümü nedeniyle adı Ürgüp’te bir parka verildi. Ürgüp’te düzenlenen karikatür yarışmasının gelenekselleşmesini sağladı.
Balcıoğlu, 1999 yılında “Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü”nü aldı. 15 Ocak 2002 tarihinde Mimar Sinan Üniversitesince ”Onursal Doktor” unvanı verilen Balcıoğlu, Basın Şeref Kartı sahibi, evli ve bir kız çocuğu babasıydı.
Türk karikatür sanatının duayenlerinden Semih Balcıoğlu 27 Ekim 2006 günü geçirdiği kalp krizi sonucu öldü.
Başlıca kitapları şunlardır:
Yazısız Çizgiler (1972),
50 Yılın Türk Mizah ve Karikatürü (1973; Ferit Öngören’le),
I. MC (1978), Güle Güle İstanbul (1979)
Cumhuriyet Dönemi Türk Karikatürü (1983)
Gözüm Görmesin (1985)
Karikaturgut (1990)
Galeri Çiller (1993)
Hacı-Bacı (1996)
Çizgiyle 2002 Günlüğü
Kırmızı – Red
Mavi
Önce Çizdim, Sonra Yazdim